Hits: 15674

این همایش با تلاش مدیریت حراست دانشگاه فردوسی مشهد و همکاری حراست کل خراسان رضوی روز دوشنبه و سه شنبه، 25 و 26 آذرماه با حضور مدیران و کارشناسان حراست دستگاه های اجرایی استان خراسان رضوی در دو گروه محیط های آموزشی و فرهنگی و محیط های اقتصادی استان در تالار رودکی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد.

در این کارگاه دکتر وحید ارشدی عضو هیات علمی پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد به بیان ابعاد و مولفه های اقتصادمقاومتی پرداخت و گفت: اقتصاد مقاومتی در واقع مقاوم کردن حوزه اقتصادی کشور در مقابل تکانه های قابل پیش بینی و غیر قابل پیش بینی است تا به تبع آن یک ثبات، پایداری و امنیت در حوزه اقتصاد کشور بوجود آید. وی ضمن انتقاد از دستگاه های دولتی در حوزه اقتصاد مقاومتی بیان کرد: یکی از مشکلات در سازمان های دولتی این است که وقتی حرف از گزارش اقدامات در حوزه اقتصاد مقاومتی به میان می آید، سازمان ها همان کارهای روزمره شان را به نام اقتصادمقاومتی ارائه می دهند.

تعریف منتخب اقتصاد مقاومتی توسط دبیر ستاد اقتصاد مقاومتی دانشگاه فردوسی مشهد به صورت "استحکام ساخت درون در لایه‌های مختلف در جهت مدیریت تکانه‌های مختلف طبیعی و غیر طبیعی برای رسیدن به مرتبه قوام و پایداری و نقطه بازدارندگی (فعال بودن و منفعل نبودن و درونزا کردن متغیرهای برونزا) ارائه شد و ایشان ضمن اشاره به نقش مردم در اقتصاد مقاومتی افزود: باید مفهوم اقتصاد مقاومتی در زندگی مردم نقش پیدا کند و هر فرد از جامعه نقش و جایگاه خود را در اقتصاد مقاومتی پیدا کنند و این با گفتمان سازی قابل انجام است، این گفتمان بایستی ابتدا به سطوح بالادستی حکومت و دولت منتقل شود تا بتواند در مراحل بعدی به سطوح جامعه تسری پیدا کند.

وی مهمترین راه نجات اقتصاد کشور را درون زا کردن آن دانست و عنوان کرد: متغیرهای درون زا قابل مدیریت و کنترل هستند ولی کنترل متغیرهای برون زا  در تکانه ها از دست ما خارج است.

دکتر ارشدی افزود: تولید داخلی کارکردش این است که متغیر برون زا را به متغیر درون زا تبدیل می کند. یعنی اگر تحریم شدیم به دلیل خودکفایی دیگر تحریم بر روی ما اثر نمی گذارد. مثلا در حوزه دفاعی بدلیل اینکه ما توانستیم این حوزه را درون زا کنیم، الان آسیب پذیری کمتری داریم و دیگر تحریم ها اثر بخش نیست.

عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد، علت ناکامی در صنعت خودرو را بی توجهی به درون زا کردن این صنعت دانست و گفت: در صنعت خودرو می گوییم خودروی ملی تولید کرده ایم و به خودکفایی رسیده ایم ولی وقتی قیمت ارز بالا می رود قیمت خودرو هم بالا می رود! این یعنی ما متغیرهای برون زا را در صنعت خودرو به متغیر درون زا تبدیل نکرده ایم.

وی تاکید کرد: مدیران باید نگاه شان به درونزا کردن متغیرها باشد و برای حرکت صحیح در این مسیر بایستی بازیگران اصلی اقتصاد مقاومتی جهادگر، تلاش گر، خلاق و مبتکر باشند.

دبیر ستاد اقتصاد مقاومتی دانشگاه فردوسی مشهد شاخص تاب آوری در اقتصاد مقاومتی را مهم عنوان کرد و افزود: هر چه تاب آوری جامعه بالاتر برود مقاومت شان در مقابل تکانه های اقتصادی بالاتر می رود و الان متاسفانه نسل جدید ما تاب آوری های لازم را ندارد. وی افزود: بایستی بین اقتصاد مقاومتی و اقتصاد ریاضتی تفاوت قائل شویم، هدف نهایی نظام در اقتصاد مقاومتی، اصلاح الگوی مصرف مردم است نه ریاضت اقتصادی.

دکتر وحید ارشدی با اشاره به بیانات اخیر رهبر معظم انقلاب گفت: مفهوم جدیدی که اخیرا رهبر فرزانه انقلاب به آن اشاره کردند این است که بایستی در حوزه اقتصاد مقاومتی به نقطه بازدارندگی برسیم.

Hits: 16375

ششمین جلسه موانع عملیاتی شدن سیاست‌های اقتصاد مقاومتی با موضوع «چرا اقتصاد مقاومتی قوام نمی یابد؟» توسط پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی و همکاری انجمن علمی گروه اقتصاد در دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد. در این جلسه دکتر محمد قربانی، استاد گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، ضمن تبیین مفهوم اقتصاد مقاومتی، به آسیب‌شناسی وضعیت موجود نحوه مدیریت کشور برای اجرای این سیاست‌ها پرداخت. وی با اشاره به نام‌گذاری‌های سال‌های گذشته توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی این نکته را تأکید نمود که سال‌های مذکور، می‌توانسته بسترساز مقاوم‌سازی اقتصاد ایران باشد ولی به دلیل عدم همراهی لازم قوای سه‌گانه در عمل و هم‌گرا نشدن بازیگران در بخش‌های دولتی، خصوصی و عمومی با سیاست‌گذاری‌های کلان کشور، اقتصاد ایران هنوز از قوام لازم برخوردار نیست. وی اقتصاد مقاومتی را برنامه‎‎ریزی عملیاتی هماهنگ (نقشه راه و تقسیم کار) برای درمان عناصر بیمار، بیکار، نازایا و نامانای اقتصاد (اخلال‌گرهای اقتصادی) و مبارزه همگانی و جدی با آن (جهاد- انگیزه‌های انقلابی و مردمی و اعتقاد لازم و کافی برای اجراء و پیگیری) همراه با تغییرات نرم در ساختارها و نهادها، قوانین، مقررات و روابط نامطلوب اجتماعی – اقتصادی و سیاسی و بی‎ثباتی سیاسی در چارچوبی اسلامی برای دستیابی به رفاه جامعه و تاب آوری اقتصاد در بستری بومی مبتنی بر ویژگی‎های جامعه ایرانی" دانست.

وی عدم اجرای کامل سیاست‌های اصل 44 قانون اساسی در راستای آزاد سازی و خصوصی سازی واقعی، وجود نظام مالیاتی ناکارآمد، هدفمند نبودن یارانه‌ها، علی‌رغم اجرای آن، ناکارایی نظام پولی و بانکی،نوسانات متعدد در شاخص‌های بورس، وجود سیاست‌های حمایتی و تعرفه ناکارآمد و غیر هدفمند، ضعف‌های زیرساختی و گمرک، تأمین قطعات و فقدان الگوهای مصرف بهینه، مشکلات تأمین کالاهای مورد نیاز بخش تولید، وابستگی صادرات غیرنفتی به بخش میعانات نفتی، گازی و پتروشیمی، عدم حمایت مؤثر از حقوق تضییع شده مصرف کنندگان، عدم پیشگیری در مواجهه با فساد مالی در دستگاه‌های دولتی و غیر دولتی، فساد اقتصادی، انجام واردات بی رویه، عدم اعمال مالیات‌های سنگین برای فعالیت‌های غیر تولیدی، و بروکراسی اداری را از موانع تحقق اقتصاد مقاومتی دانست. سپس راه‌کارهای خود را به شرح ذیل ارائه نمود:

1- شفاف‎سازی مفهوم اقتصاد مقاومتی برای جامعه تا افراد بتوانند با تصویر و برداشت صحیح از این مفهوم در این مسیر گام بردارند؛ یعنی حرکتی آگاهانه مبتنی بر اطلاعات.

2- عارضه‎یابی فضای اقتصادی موجود و مؤلفه‎های تأثیرگذار بر شکل‎گیری چنین فضایی تا شناخت لازم از فضای اقتصادی موجود، موانع و گره‎ها، فرصت‎ها، تهدیدها، قوت‎ها و ضعف‎ها مانند تبلیغات ناكارآمدی نظام اقتصادی غربی، بحران اقتصادی، تحریم‎‎‎ها، الگوهای مصرف و فرهنگ غیر تولیدی، ناکارآمد بودن الگوهای توسعه اقتصادی غربی و غیره برای دو گروه مدیران، برنامه‎ریزان، مسئولان و سیاستگذاران کلان و مردم حاصل شود و بسیج همگانی مبتنی بر شناخت برای تدبیر و اقدام لازم فراهم آورده شود.

3- ایجاد بانک اطلاعات اقتصادی شامل داده‎های اقتصادی، اسناد بالادستی، برنامه‎ها و راهبردهای کلان اقتصادی، قوانین و مقررات و سایر اطلاعات مورد نیاز از جمله تجربیات کشورهای دارای ساختارهای اجتماعی مشابه و اقتصاد اسلامی موفق تا اقتصاد مقاومتی با اطلاعات کافی در مسیر مشخص برای دستیابی به اهداف مورد نظر نهادینه و عملیاتی شود.

4- مشخص کردن حوزه‎های عملیاتی اقتصاد مقاومتی

5- هدف‎گذاری کمی و کیفی برای اقتصاد مقاومتی در طول زمان معین تا دقیقاً مشخص شود که در پایان افق تعریف شده، نتایج کمی و کیفی آن و نوع و درجه تأثیر این نوع اقتصاد بر گروه‎های مختلف جامعه و کارگزاران اقتصادی چگونه خواهد بود.

6- برنا‎مه‎ریزی عملیاتی و در واقع تعیین نقشه راه برای ورود در مسیر اقتصاد مقاومتی به نحوی که با طرح و نقشه از قبل مشخص و نیز بازطراحی نقشه‎های عملیاتی در طول دوره، به اهداف مشخص شده دست یافت و در این مسیر انحرافات از اهداف را به حداقل ممکن رساند و یا اصلاح نمود.

7- آموزش اقتصاد مقاومتی از گام‎های بسیار مهم در حرکت اصلاح ساختارهای اقتصادی می‎باشد که علاوه بر ایجاد مهارت‎های لازم برای مقابله با عناصر بیمار، بیکار، نازایا و نامانای اقتصادی و نحوه عمل بر هر یک از آن‎ها، فضای لازم را برای مبارزه دقیق و هدفمند فراهم می‎آورد، از اتلاف منابع و نیروها جلوگیری می‎کند و حتی می‎تواند به نوآوری‎هایی در مسیر نیز منجر شود.

8- حرکت و جهت‌گیری از جمله گام‎های مهم در اقتصاد مقاومتی محسوب می‎شود به نحوی‎که علاوه بر هدف‎گیری مرحله‎ای بیماری‎های‎ اقتصادی کشور، نحوه ورود گروه‎های مختلف جامعه از جمله آحاد جامعه، قوای سه‎گانه و سایر نیروهای غیرفیزیکی و مجازی دقیقاً باید مشخص باشد تا گروه‎ها با اطلاع قبلی مبتنی بر داده‎های شفاف و نقشه مشخص وارد این میدان شوند و عرصه را از وجود این عناصر بیمار، بیکار، نازایا و نامانای اقتصادی پاک کرده و یا این که فضای لازم را برای ورود گروه‎های دیگر جامعه برای تکمیل عملیات فراهم آورند.

9- پشتیبانی و حمایت از اقتصاد مقاومتی که با استفاده از ابزارهای مختلف مانند سیاست‎های حمایتی، هدایتی، ارشادی، سیاست‎های مالی، پولی و حمایت‎های معنوی رهبری و مقامات عالی‎رتبه نظام و نیز افراد و گروه‎های تأثیرگذار در جامعه مانند علماء، روحانیون، دانشگاهیان و غیره می‎تواند صورت گیرد و نقش این مؤلفه در طول دوره عملیات اقتصاد مقاومتی کمتر از سایر مؤلفه‎ها نمی‎باشد.

10- ایجاد مرکز ملی سیاستگذاری و فرماندهی عملیات اقتصاد مقاومتی به نحوی که کلیه عملیات با رویکرد مشخص و مبتنی بر اقدام‎های جمعی از یک مرکز عملیات رهبری و فرماندهی شود تا بتوان در طول دوره، آثار اقتصاد مقاومتی بر روی مؤلفه‎های اقتصادی و در نهایت خروجی آن بر اقتصاد را مورد ارزیابی دقیق قرار داد تا در صورت انحراف در هر یک از مناطق عملیاتی و یا در سطح ملی، با ابزارهای جدید، استفاده از نیروهای خبره، تغییر رویکرد و یا بازطراحی نقشه عملیاتی و یا تشدید تبلیغات و اطلاع‎رسانی، آثار منفی و یا انحرافات احتمالی را به حداقل ممکن رساند و اقتصاد مقاومتی را به عنوان یک اقدام جمعی پذیرفت.

در پایان جلسه، حاضران سؤالات خود را پیرامون موضوعات مطرح شده ارائه کردند.

Hits: 15802

با هدف تحقق بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با همکاری دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی و پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی دانشگاه فردوسی اقدام به برگزاری کرسی ترویجی تعیین بعد اقتصادی بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی می نماید.

در این نشست که در مورخ سه شنبه 19 آذر ماه 1398 و از ساعت 12 الی 14 برگزار می شود، آقای دکتر سید محمد حسینی استادیار گروه فقه کاربردی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به ارائه سخنرانی پرداخته و آقای دکتر وحید ارشدی استادیار گروه پژوهشی اقتصاد مقاومتی پژوهشکده مطالعات اسلامی به عنوان ناقد در این نشست حضور خواهند داشت. لازم به ذکر است که دبیر علمی این مراسم، آقای دکتر سعید خدیوی عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی مشهد می باشند.

در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی که توسط رهبر معظم انقلاب در تاریخ 22 بهمن ماه 1397 منتشر شد، آمده است:

«اقتصاد یک نقطه‌ی کلیدیِ تعیین‌کننده است. اقتصاد قوی، نقطه‌ی قوّت و عامل مهمّ سلطه‌ناپذیری و نفوذناپذیری کشور است و اقتصاد ضعیف، نقطه‌ی ضعف و زمینه‌‌ساز نفوذ و سلطه و دخالت دشمنان است. فقر و غنا در مادّیّات و معنویّات بشر، اثر میگذارد. اقتصاد البتّه هدف جامعه‌ی اسلامی نیست، امّا وسیله‌ای است که بدون آن نمیتوان به هدفها رسید. تأکید بر تقویت اقتصاد مستقلّ کشور که مبتنی‌ بر تولید انبوه و باکیفیّت، و توزیع عدالت‌محور، و مصرف به‌اندازه و بی‌اسراف، و مناسبات مدیریّتی خردمندانه است و در سالهای اخیر از سوی اینجانب بارها تکرار و بر آن تأکید شده، به‌خاطر همین تأثیر شگرفی است که اقتصاد میتواند بر زندگی امروز و فردای جامعه بگذارد. انقلاب اسلامی راه نجات از اقتصاد ضعیف و وابسته و فاسد دوران طاغوت را به ما نشان داد، ولی عملکردهای ضعیف، اقتصاد کشور را از بیرون و درون دچار چالش ساخته است. چالش بیرونی تحریم و وسوسه‌ها‌ی دشمن است که در صورت اصلاح مشکل درونی، کم‌اثر و حتّی بی‌اثر خواهد شد. چالش درونی عبارت از عیوب ساختاری و ضعفهای مدیریّتی است.»

Hits: 19068

 چهارمین و پنجمین جلسه از سلسله جلسات مفهوم شناسی و مبانی نظری اقتصاد مقاومتی با ارائه‌ی آقای محمد جعفری نژاد، کارشناس ارشد اقتصاد و پژوهشگر حوزه اقتصاد مقاومتی در پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی با موضوع «چیستی اقتصاد مقاومتی و اصول و ابعاد آن» برگزار شد؛ وی با تبیین بیانات مقام معظم رهبری پیرامون اقتصاد مقاومتی و تحلیل مضمون آن‌ها، «استحکام ساخت درون» را به عنوان هسته مرکزی اقتصاد مقاومتی معرفی کرده و منطق تحلیل خود را برای حاضران تشریح کرد. جمع‌بندی وی از مطالعه روشمند خود این بود که اقتصاد مقاومتی یک الگوی بومی و علمی برآمده از فرهنگ انقلابی و اسلامی است که باعث می شود اقتصاد کشور از ساخت درون مقاوم شود. این اقتصاد در هر کشوری می‌تواند برآمده از جهان‌بینی و انسان‌شناسی و معرفت‌شناسی آن جامعه شکل گرفته و اقتصاد آن کشور را از درون مستحکم کند. به عبارت دیگر حرکت به سمت مقاوم سازی اقتصاد مختص جمهوری اسلامی ایران نیست. ولی در جمهوری اسلامی ایران، این اقتصاد برگرفته از مکتب اقتصادی اسلام و فرهنگ ایرانی است که نتیجه آن استحکام از درون است. وی بر خلاف تصور کسانی که اقتصاد مقاومتی را همان اقتصاد اسلامی می‌دانند این تصور را غلط دانسته و معتقدست که از مجموع بیانات رهبری نمی‌توان استنباط کرد که اقتصاد مقاومتی عین مکتب و نظام اقتصاد اسلامی است بلکه مفهوم «استقلال و اقتدار اقتصادی» در آن بیشتر از سایر مفاهیم مورد توجه قرار گرفته است.

 وی پس از ارائه تعریف خود از اقتصاد مقاومتی، به تشریح برخی مفاهیم به کار رفته در این تعریف پرداخت و مبتنی بر نظرات رهبر معظم انقلاب ویژگی های مختلفی را برای این مفاهیم تشریح نمود که برخی از آنان عبارتند از: 1- مفهوم الگو، که شامل مفاهیم ارائه نقشه راه، شاخص ها و سیاست ها، قابلیت انعطاف، مقطعی نبودن است 2- مفهوم بومی، که شامل تکیه کردن بر ظرفیت های داخلی کشور جهت حل مشکلات داخلی است 3- مفهوم علمی بودن که شامل، قابلیت جهان شمولی و استفاده همزمان از تجربیات جهانی است، 4- و مفهوم «منتج شدن از فرهنگ انقلابی و اسلامی» که شامل استقرار این سیاست بر مبانی اسلامی به خصوص استقلال اقتصادی است.

 ایشان در ادامه اصول اقتصاد مقاومتی شامل مردمی بودن، رویکرد جهادی، درون زایی، عدالت محوری، عمل‌گرایی، دانش بنیان بودن، فساد ستیزی و برون گرایی پرداخته و برخی از مؤلفه‌ها و سیاست های اقتصاد مقاومتی نظیر حمایت از تولید ملی، عدم وابستگی بودجه به نفت، مدیریت و اصلاح الگوی مصرف، شفاف سازی، گفتمان سازی، سهم بری عادلانه از تولید، و مدیریت منابع ارزی و ... را در ارتباط با این اصول و مبتنی بر مبانی از پیش گفته شده دانست.