سابقه تاسيس
پژوهشكده پولي و بانكي نخست به عنوان: «مؤسسه تحقيقات پولي و بانكي» و در جايگاه بازوي تحقيقاتي بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران؛ و به دنبال تصويب و اجراي برنامه اول توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي كشور؛ و با توجه به نياز تمركز تحقيقات پراكنده در زمينه هاي پولي، ارزي و بانكي و گسترش آنها با رويكردي كاربردي، در سال1369 تأسيس شد. مؤسسه تحقيقات پولي و بانكي در طول بيش از يك دهه فعاليتهاي مستمر ـ به صورت: انجام تحقيقات در زمينههاي مرتبط، ارائه خدمات مشاورهاي اقتصادي، پولي، ارزي و بانكي به مقامات و اشخاص حقيقي و حقوقي، برگزاري همايشهاي مختلف علمي، انتشار كتب و مطالب سودمند ـ و با بهره گيري از اعضاء هيئت علمي دانشگاهي و كارشناسان اقتصادي، گامهاي مهمي را در كمك به اجراي سياستهاي رسمي اقتصادي كشور و پيشبرد اهداف كلان مربوط برداشته است. به هر حال، با توجه به شرايط جديد جهاني، تحت فرآيند جهانيسازي اقتصادها و نيز تصويب و اجراي برنامه سوم توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي كشور كه حاوي مجموعه گستردهاي از سياستهاي اصلاحي در بخشهاي مختلف اقتصادي ـ به ويژه در حوزههاي پولي، مالي، ارزي و بانكي ـ ميباشد؛ لزوم تقويت و گسترش بيش از پيش نقش و فعاليت پژوهشكده را ضروري مينمود. جهت تأمين اين منظور، مؤسسه تحقيقات پولي و بانكي پس از يك سلسله تغييرات در سازمان تشكيلاتي و كادر علمي و نيز با تعاريف گسترده تري از اهداف و وظايف آن و با كسب مجوز از وزارت علوم، تحقيقات و فناّوري، در سال 1380 به پژوهشكده پولي و بانكي ارتقاء سطح يافت.
اهداف و وظايف
اهمّ اهداف و وظايف پژوهشكده پولي و بانكي، عبارت از:
(1) اجراي پروژههاي تحقيقاتي در زمينه هاي پولي، ارزي، بانكي (اسلامي و متعارف)، بازار سرمايه، و...،
(2) ارائه خدمات تحقيقات اقتصادي به افراد و سازمانهاي داخل و خارج از كشور،
(3) اجراي فعاليتهاي تحقيقاتي و علمي مشترك با سازمانها، مؤسسات و دانشگاهها در سطح ملي و بين المللي،
(4) ارائه آمار و اطلاعات اقتصادي در مورد ايران و ساير كشورها به متقاضيان و علاقمندان اقتصادي دربخشهاي مختلف،
(5) برپايي كنفرانسها، سمينارها، كارگاههاي پژوهشي در زمينه موضوعات مرتبط با اقتصاد داخلي و بين المللي ـ به صورت منفرد و يا مشترك ـ با مؤسسات علمي پژوهشي و خارجي مي باشند.
سازمان و تشكيلات
ساختار سازماني پژوهشكده، شامل: هيئت امناء (به رياست رئيس كل بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران)، رئيس، مشاورين، معاونين، شوراي پژوهشي، هيئت علمي، گروههاي علمي ـ تحقيقاتي، مالي، تداركاتي، انتشارات و انفورماتيك، بانك اطلاعاتي و كتابخانه ميباشد. در حال حاضر، جناب آقاي دكتر فرهاد نيلي رياست پژوهشكده پولي و بانكي را عهده دار مي باشند.
عملكرد و چشم انداز
عمدة دستاوردهاي بيش از يك دهه فعاليت اين نهاد تحقيقاتي، مشتمل بر: اجراي حدود 123 پروژه تحقيقاتي، برگزاري 19 كنفرانس سالانه و 48 كنفرانس ماهانه، چاپ و انتشار بالاي 200 عنوان كتاب (عمدتاً محصول پروژههاي تحقيقاتي و نتايج كنفرانسهاي سالانه و ماهانه)، برپايي 7 كارگاه پژوهشي، ارائه خدمات مشاورهاي به مقامات بانك مركزي ج.ا.ا. و دولت و... مي باشند. در حال حاضر، پژوهشكده در حال اجراي پروژههاي مشترك با تعدادي از سازمانها و مؤسسات داخلي و بين المللي و نيز ارائه خدمات تحقيقاتي مورد نياز آنها مي باشد. به علاوه، در چهارچوب همكاريهاي مشترك خارجي، برنامه برگزاري سمينار مشتركي با مؤسسه تحقيقات و آموزش اسلامي3، وابسته به بانك توسعه اسلامي (IDB) ، تحت عنوان: «سمينار بينالمللي بخش پولي در ايران: ساختار، عملكرد و چالشها»4، در تهران و با مديريت مشترك پژوهشكده پولي و بانكي (MBRA) و مؤسسه تحقيقات و آموزش اسلامي (IRTI) برگزار شد.